Afgelopen donderdag was ik te vinden op de Reeuwijks plassen. Stukje spelevaren en genieten van de natuur en de zon. Niets mis mee.
In besefte ik dat het winnen van turf in de 18e tm 20e eeuw eigenlijk een bizar en pijnlijk parallel heeft met het winnen van Lithium voor batterijen in deze eeuw.
In de 18e eeuw begon een stukje roofbouw van landbouwgrond rond Reeuwijk. Arme en handwerkende mensen (zg dagloners) begonnen stukken land af te graven om bij de tuf houdende lagen te komen. We zouden dit werk tegenwoordig slavenarbeid noemen. Deze turf werd vervolgens gedroogd, naar de steden vervoerd en daar vervolgens verbrand. Via de schoorsteen ontsnapte Co2, mensen naast de kachel kregen voldoende rook en fijnstof binnen om eerder dood te gaan, en als dan alles verbrand was, was er niets meer. De afgegraven grond was een waterplas geworden. De dagloners van toen die – in kleine huisjes net konden bestaan – werden daarna verdreven door mensen die meer geld hadden en een vakantiehuisje wilden. De natuur kwam deels weer terug.
Kwam het toch nog een beetje goed zou je kunnen zeggen, maar daar mag iedereen zijn eigen gedachten over hebben.
En nu in deze eeuw, lithium: Dit metaal kennen we pas 100 jaar, en is nu belangrijk voor de productie van batterijen, (lithium is nog steeds het materiaal met de beste eigenschappen hiervoor). Lithium wordt niet in de Reeuwijks plassen gevonden, maar voor een heel groot deel in Chili. Chris die altijd onze muziek verzorgd en een Chileense achtergrond heeft, is bang dat dit gebied onderdeel van de volgende roofbouw gaat worden. Grote bedrijven gaan dit materiaal uit de grond halen, lokale mensen mogen het vuile werk doen, en na afloop hou je alleen maar vervuilde grond en woestijn achter. Dat houd hem – terecht – erg bezig en we hebben er meerdere keren een discussie over gehad.
Hoe gaan we dit als wereld oplossen, en willen we dit wel oplossen? Gaan we eisen stellen aan de productie, of gaan we meer alternatieven ontwikkelen voor lithium in batterijen?
Jammer dat de dagloners van toen, ons niet meer kunnen waarschuwen voor de val waar de wereld weer opnieuw in gaat trappen.
Deze column was eerder te beluisteren op Gouwestad radio bij het programma “Gewoon Groen” (de datum 18 augustus 2024)